Het leven van helden werd in hun eigen tijd, en soms ver daarna, naar waarde geschat. De ene dood was nog ongelukkiger dan de andere. Aan flarden geschoten worden tijdens een zeeslag, met paard en al door het ijs zakken, of domweg jezelf door het hoofd schieten, niets menselijks is de held vreemd.
Soms hadden de helden hun dood misschien wel opgezocht, bijvoorbeeld door aan te pappen met de vrouw van een ander. En soms traden de helden dapper hun eigen dood tegemoet. Wanneer een held zijn laatste adem uitblaast, komt er een heuse cultus tot leven.
Schilderijen, romans, toneelstukken; alles wordt uit de kast getrokken om de overleden held nog een laatste eer te bewijzen. Door de eeuwen heen werd op het Binnenhof elke heldenverering met open armen ontvangen.
De herdenking van Willem van Oranje als Vader des Vaderlands? Die maakte het legitimeren van hun positie voor opvolgende stadhouders een stuk eenvoudiger. Het teruggrijpen naar het verleden om de Nederlandse moraal te benadrukken? Een eenheidsgevoel onder de bevolking was een effectief middel om onrust te sussen. Zo werd menig einde van een held ook vaak het begin van een nieuwe geschiedenis.
Het Binnenhof herbergt een schat aan verborgen kunstwerken en verhalen over heldendood die we hier uit de doeken doen.
Willem II: Van kroonprins tot ‘baas in eigen huis’
Heldendood – Twee graven, één tragisch lot
Heldendood van een hertog die alles wilde, maar alles verloor
Heldendood: De Bataafse opstand tegen de Romeinen
Michiel de Ruyter, imperialistische dromen en een hardhandige heldendood
De heldendood van ‘knullige’ Stadhouder Willem Frederik
